Betty Blue (1986) – Mutlu Çapraz

Betty Blue (1986)

SELAM!

“Betty Blue”, Ermeni asıllı Fransız yazar Philippe Djian’a ait, 16 dile çevrilmiş, sıradışı bir aşk romanından. Denen o ki, hayallerini beyaz gelinlik ve tartışmasız aidiyet süsleyenlerin hoşlanmayacağı cinsten bir aşk. Betty ve Zorg, Fransa’nın ücra bir köşesinde, hiçliğin ortasında son derece basit hayatlar yaşıyor. Biri barlarda garsonluk yapan, diğeri musluk tamiri gibi işlere bakan iki sıradan insan. Betty, günümüz toplumlarının sahteliğine karşı dizginleyemediği öfkesi ile Zorg’un hayatına girdiğinde ise artık hiçbir şey eskisi gibi olmuyor.

NEDEN BU FİLM?

Betty, fikirlerinin, bedeninin, hayatının idaresini kendi elinde tutmayı başarabilen, güçlü bir kadın karakter olarak çıkıyor karşımıza. Tek düzeliğe, dış etkilere, tutarsız toplumsal reflekslere duyduğu öfkesi, en büyük gücü. Zorg ise içine kapanık, topluma ve ait olduklarına boyun eğen, durmadan kendini baskılayan erkek figürü. Hayallerini dahi elinden alan bu baskılama, içinde biriken koca bir potansiyel isyanla onu gün be gün daha büyük bir karanlığa, daha keskin bir hiçliğe sürüklüyor. Nihayetinde kesişen yolları, seks üzerine kurdukları bir ilişkiyi, bu ilişki de arkası kesilmez yapıcı ve yıkıcı pek çok devinimi beraberinde getiriyor. Burada bir insanı kahraman yapanın ne olduğu sorusu düşüyor akla. Milyarlık satışlar, terfiler, büyük bağışlar, çevreci eylemler, siyasi mücadeleler, devrimler..? Saçma. Betty Blue, en büyük manayı sıradan insanın sahip çıktığı iradesine yüklüyor. Her anti-kahramanın, içinde devasa kahramanlıklar barındırdığını söylüyor. Film, etkileyici anafikri ve sinemasal anlamdaki aktarım gücü ile izleyiciyi düşünmeye ve deneyimlemeye iterken; Béatrice Dalle, Betty rolü ile tarihin en iyi oyunculuk performanslarından birini sergiliyor.

BAŞKA Bİ’ ŞEY Mİ İZLESEM?

Film, hareketli bir tempoya sahip değil. Her sahnede bir aksiyon bekleyenler için, üç saatin üzerinde sürdüğü de düşünülürse, tamamlaması güç bir süreç olabilir. Ancak ben durağanlıktan da anlam çıkarmayı başaran muhteşem bir sinema izleyicisiyim diyorsanız, bayılacaksınız.

BENZERİ NE VAR?

NOSTALGHIA (1983) – Yönetmen: Andrey Tarkovsky | Senaryo: Andrei Tarkovsky, Tonino Guerra

ELLING (2001) – Yönetmen: Petter Næss | Senaryo: Axel Hellstenius, Larry Stuckey

Betty Blue, Türkiye’de Ayrıntı Yayınları tarafından “Yeraltı” adı ile basılan edebiyat dizisi içinde. Aynı dizi içinde basılması ile ismen aşina bulunduğumuz kitaplardan uyarlanan pek bilindik diğer filmler:

FIGHT CLUB (1999) – Yönetmen: David Fincher | Senaryo: Jim Uhls

REQUIEM FOR A DREAM (2000) – Yönetmen: Darren Aronofsky | Senaryo: Hubert Selby Jr., Darren Aronofsky

ON THE ROAD (2012) – Yönetmen: Sam Riley, Walter Salles | Senaryo: Jose Rivera

SPOILER

Kitaptan: “Hayatta birtakım hedefler saptamak, kendini zincire vurmaktır. Mutluluğun var olmadığını, Cennet’in var olmadığını, kazanılacak ya da kaybedilecek hiçbir şey olmadığını ve hiçbir şeyin özünün değiştirilemeyeceğini anlamak gerekir. Ve bundan sonra insana sadece ümitsizliğin kaldığına inanmak bir kere daha yanılmaktır. Çünkü ümitsizlik de bir yanılsamadır.”

Mutlu Çapraz

Post Views: 1.819